Padaczka


Informacje ogólne • Pierwsza pomoc • Rozpoznanie • Leczenie i rokowania • Więcej informacjiPrzydatne linkiPytania i odpowiedzi


Padaczka

pies-webWedług definicji światowej Organizacji Zdrowia pojęciem padaczki określa się przewlekłe zaburzenia czynności mózgu o różnej etiologii (źródle pochodzenia), cechujące się nawracającymi napadami.

Padaczka nie jest chorobą psychiczną, aczkolwiek w niektórych przypadkach prowadzi do obniżenia sprawności intelektualnej.

Padaczka jest najczęstszą chorobą neurologiczną wieku dziecięcego. W 75% początek choroby przypada na wiek do 19 roku życia. Nierzadko występuje ona już w pierwszym roku życia.

Podział padaczek według etiologii obejmuje trzy grupy:

  • padaczki objawowe – gdy znana jest przyczyna np. wada mózgu,
  • padaczki kryptogenne – gdy padaczka ma cechy objawowe, ale nie udaje się dostępnymi metodami ustalić czynnika przyczynowego,
  • padaczki idiopatyczne – gdy czynnikiem decydującym w pojawieniu się padaczki może być czynnik genetyczny. Dla kilku z nich został już zlokalizowany gen odpowiedzialny za ich ujawnienie się.

Napad

Napady są następstwem nadmiernego wyładowania czynności bioelektrycznej w komórkach nerwowych. Jeden napad nie jest padaczką. Warunkiem jej rozpoznania jest powtarzalność napadów.

Rodzaje napadów

Obraz napadów padaczkowych jest bardzo zróżnicowany. Ze względu na
obszar występowania można je podzielić na napady uogólnione i napady częściowe.

Napady uogólnione

Napady uogólnione mogą być niedrgawkowe i drgawkowe. Istotą napadu uogólnionego jest występowanie wyładowań padaczkowych w obu półkulach jednocześnie.

Napady niedrgawkowe polegają na krótkotrwałych (kilkusekundowych) zaburzeniach świadomości, z przerwaniem wykonywanej czynności. Napadom nieświadomości mogą towarzyszyć ruchy głowy, rąk, mruganie powiekami. Trwają one bardzo krótko, dlatego w początkowym stadium choroby, często są nie zauważane przez rodziców. Zazwyczaj zaczynają się w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Napady drgawkowe charakteryzują się tonicznym zwiększeniem napięcia mięśni całego ciała (faza toniczna). Fazie tonicznej, która zazwyczaj trwa ok. 20-30 sek., towarzyszy bezdech pochodzenia ośrodkowego. Zwykle kończy się wystąpieniem głębokiego wdechu, po którym rozpoczyna się faza kloniczna, czyli drgawki całego ciała, trwające ok. 1-2 min. Napadom toniczno-klonicznym może towarzyszyć szczękościsk, mimowolne oddanie moczu i stolca, aczkolwiek objawy te występują u dzieci stosunkowo rzadko. Czasami napady toniczno-kloniczne mogą być poprzedzone napadami nieświadomości lub napadami mioklonicznymi, polegającymi na kilkusekundowych nagłych „szarpnięciach” kończyn.

Napady częściowe (ogniskowe)

Napady częściowe charakteryzują się występowaniem wyładowań padaczkowych w określonym obszarze jednej półkuli mózgowej. Występowanie ognisk padaczkowych w określonych obszarach mózgu, wiąże się z dużą różnorodnością objawów klinicznych:

  • zaburzenia wzrokowe, węchowe, smakowe, zaburzenia równowagi,
  • drgawki jednej połowy ciała lub jednej kończyny, obniżenie lub wzrost napięcia w tych kończynach,
  • zaburzenia świadomości, zaburzenia poznawcze, pamięci, dezorientacja w otoczeniu,
  • zaburzenia wegetatywne (zwężenie lub rozszerzenie źrenic, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, przyspieszone bicie serca).

Napady częściowe mogą przebiegać jako napady proste bez utraty świadomości i złożone, w których świadomość jest zaburzona w różnym stopniu.

Napad częściowy może się wtórnie uogólnić i przebiegać tak jak napad toniczno-kloniczny. Jeżeli nie widzimy początku napadu, różnicowanie pomiędzy napadem częściowym a pierwotnie uogólnionym może nastręczać duże trudności, bez wykonania badania EEG.