Leczenie i rokowania

Padaczka • Pierwsza pomoc • Rozpoznanie • Leczenie i rokowania • Więcej informacji • Partnerzy • Pytania i odpowiedzi

Leczenie farmakologiczne

Kiedy wprowadzamy leczenie farmakologiczne?

Wystąpienie pojedynczego napadu padaczkowego nie jest wskazaniem do rozpoczęcia leczenia. O zastosowaniu długotrwałego leczenia farmakologicznego decyduje częstotliwość występowania napadów, ich rodzaj oraz wiele parametrów współistniejących, np.:

  • zmiany w badaniu EEG,
  • zmiany w obrazie tomograficznym,
  • organiczne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego,
  • obecność ognisk padaczkowych,
  • obciążenie rodzinne i wiele innych.

Głównym celem leczenia jest osiągnięcie jak najlepszej kontroli napadów przy jak najmniejszych działaniach niepożądanych.

Diagnostyka poprzedzająca wprowadzenie leczenia farmakologicznego

Zastosowanie leków powinno być poprzedzone dokładnym ustaleniem rozpoznania padaczki i jej rodzaju. W tym celu przeprowadza się szczegółowy wywiad dotyczący okresu okołoporodowego, rozwoju psychoruchowego dziecka i przebiegu klinicznego napadów. Oprócz wywiadu wykonywane są również badania neurologiczne, psychologiczne, a czasem i psychiatryczne dziecka. Wykonuje się także badania laboratoryjne oraz analizuje zapis EEG.

Wprowadzenie leku przeciwpadaczkowego

Leczenie rozpoczyna podanie leku, który działa możliwie najbardziej skutecznie na dany typ napadów. Idealne leczenie zakłada stosowanie tylko jednego leku (monoterapia). Nie zawsze jednak jest to możliwe.

Istnieje wiele padaczek lekoopornych, które wymagają podawania więcej niż jednego rodzaju leków. Przyjmuje się, że w padaczkach uogólnionych jako leki pierwszego rzutu stosowane są pochodne kwasu walproinowego, a w padaczkach częściowych – karbamazepina. Są jednak zespoły padaczkowe, co do których nie ma ściśle ustalonych standardów leczenia. Wiele zależy od wiedzy i doświadczenia lekarza prowadzącego.

Lek przeciwpadaczkowy wprowadza się stopniowo, wg schematu podanego przez lekarza, podając dziecku dawkę minimalną w pierwszym dniu wieczorem. Stopniowo dochodzi się do dawki optymalnej. Czas w jakim się to dzieje zależy od zastosowanego leku.

    • W razie pojawienia się objawów niepożądanych typu:
    • senność,
    • zaburzenia równowagi,
    • spowolnienie psychoruchowe,
    • wysypka,

nie należy zwiększać dziennej dawki leku. Należy skontaktować się z lekarzem.

Jeśli mimo podawania optymalnej dawki leku nie ma oczekiwanej poprawy, lekarz może zlecić alternatywną monoterapię. Polega ona na wprowadzeniu drugiego leku do pełnej dawki, a następnie odstawieniu pierwszego.

    • Przy dalszym braku efektu terapeutycznego uwzględnia się:
  • kolejną alternatywną monoterapię,
  • politerapię lekami podstawowymi,
  • politerapię, dodając leki III generacji.

W czasie leczenia wielokrotnie kontroluje się morfologię krwi, próby wątrobowe i stężenie poziomu leków w surowicy oraz wykonuje się inne badania, zależnie od stosowanego leku (np. pole widzenia przy stosowaniu Wigabatryny). Leczenie padaczki powinno być kontynuowane przez okres co najmniej 2-3 lat.

Ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących dawkowania leków ma decydujący wpływ na powodzenie terapii.

    • Niektóre przyczyny niepowodzenia monoterapii:
  • nieprawidłowe rozpoznanie,
  • nieprawidłowo dobrany lek,
  • nieodpowiednia dawka leku,
  • brak współpracy ze strony pacjenta (nieregularne podawanie leku).

Kiedy można zakończyć leczenie?

    • Decyzję o zakończeniu leczenia dziecka podejmują rodzice wspólnie z lekarzem. U dzieci istotnymi czynnikami przemawiającymi za podjęciem próby odstawienia leczenia są:
  • prawidłowy rozwój intelektualny,
  • brak organicznego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
  • krótki wywiad padaczkowy,
  • prawidłowy zapis EEG.

Zwykle od ostatniego napadu padaczkowego powinien minąć okres 2-3 lat beznapadowych, wyłączając szczególne przypadki.

Leki należy odstawiać stopniowo, najlepiej w ciągu kilku miesięcy, okresowo kontrolując zapis EEG.